Dạy trẻ tự kỷ có những phương pháp nào?
Hiện nay, có thể thấy tình trạng trẻ mắc các hội chứng như tự kỷ, chậm nói, tăng động, down, bại liệt ngày càng nhiều. Do vậy các phương pháp để hỗ trợ cho cha mẹ chăm sóc con cái cũng như hỗ trợ các em nhỏ hòa nhập xã hội cũng ngày càng phát triển, cấp tiến. Bài viết dưới đây có lẽ phần nào sẽ nhằm giải đáp câu hỏi: “Dạy trẻ tự kỷ có những phương pháp nào?” của các bậc làm cha mẹ.
- Dịch vụ tham vấn tâm lý trực tiếp tại Văn phòng
- Cách dạy con mắc chứng tự kỷ
- Phương pháp can thiệp trẻ tự kỷ – Phương pháp ABA
Đối với những cặp cha mẹ có con gặp những khiếm khuyết về cơ thể hay tâm trí, bản thân khi đối mặt cũng rất khó khăn và khó chấp nhận lúc ban đầu. Việc người cha, người mẹ nào cũng mong muốn có lẽ là nhìn thấy đứa con của mình khi ra đời khỏe mạnh, đến tuổi biết nói thì bi bô, đến tuổi tập đi thì bập bõm.
Để có thể giúp những trẻ có những vấn đề rối loạn bẩm sinh như một số trường hợp trẻ tự kỷ, down, tăng động, bại não,… đã có rất nhiều những nhà khoa học, nhà trị liệu, nhà tâm lý, nhà giáo dục tìm ra những phương án tốt nhất có thể để hỗ trợ trẻ hòa nhập xã hội, phát huy những khả năng có thể phát triển được của bản thân.
Giờ đây, bạn và tôi sẽ cùng nhau làm rõ 4 phương pháp mà hiện nay những nhà trị liệu có sử dụng để can thiệp, hỗ trợ cho trẻ.
1. Phương pháp tâm vận động
Một đặc trưng của phương pháp này là sự kết hợp giữa sự vận hành phát triển mô hình thần kinh-tâm lý với sự vận động – các hoạt động của con người. Các nhà trị liệu theo phương pháp này tin rằng các chức năng vận động liên quan mật thiết tới các hoạt động của chủ thể và có thể dẫn tới việc ảnh hưởng tới sự nhanh nhạy phát triển tâm lý. Tức là, nếu như sự vận động về mặt cơ thể càng tăng thì sự nhanh nhạy và vận động về tâm lý cũng sẽ tăng theo. Đồng thời khi sự phát triển về mặt tâm lý tốt cũng sẽ tác động ngược lại tới sự phát triển vận động của cơ thể.
Các bài tập cho phương pháp này có thể là nhà trị liệu hướng dẫn trẻ cách chuyển động, chơi và hoạt động với các khối hình và tập luyện về sự khéo léo phối hợp các động tác chân tay,..
Phương pháp này có thể đưa vào lộ trình dạy trẻ tự kỷ để giúp các em có khả năng phối hợp các chức năng tâm trí tản mạn, hướng trẻ đến những hoạt động tâm lý có ý nghĩa và tăng sự hợp tác của trẻ.
2. Phương pháp chỉnh âm và trị liệu ngôn ngữ
Đây là phương pháp trị liệu phổ biến nhất trong việc can thiệp cho trẻ có vấn đề. Thông thường, trẻ tự kỷ không có nhu cầu giao tiếp với thế giới xung quanh và chỉ chìm đắm trong thế giới riêng của mình, điều đó khiến cho nhu cầu giao tiếp không xuất hiện ở trẻ, và từ đó không phát triển ngôn ngữ. Ngoài ra, trẻ tự kỉ cũng có vấn đề với việc liên hệ khái niệm này với khái niệm khác, và điều này cũng ảnh hưởng rất lớn tới khả năng sử dụng ngôn ngữ và lời nói. Một trong những dấu hiệu nhận biết thường thấy mà cha mẹ có thể quan sát được ở trẻ có rối loạn là việc trẻ chậm nói.
Tổng đài tư vấn Tâm lý – Tình yêu – Hôn nhân trực tuyến 24/7: 1900617Do vậy, theo những chuyên gia trị liệu sử dụng phương pháp chỉnh âm và trị liệu ngôn ngữ để dạy trẻ tự kỉ, nếu như trẻ có khả năng sử dụng ngôn ngữ tốt thì sẽ rất tốt cho sự phát triển của trẻ trong tương lai. Việc trị liệu này thường diễn ra theo mô hình cá nhân, có thể diễn ra một đến hai lần một tuần, tiến trình có thể kéo dài từ vài tháng đến một năm hoặc hơn thế nữa, tùy vào khả năng sử dụng ngôn ngữ của trẻ tới đâu.
3. Phương pháp ABA
Phương pháp ABA được viết tắt từ Applied Behavior Analysis, có thể hiểu là ứng dụng phân tích hành vi. Đây cũng là một phương thức mà nhà trị liệu có thể áp dụng dạy trẻ tự kỉ theo rất nhiều khía cạnh khác nhau ở trẻ: nhận thức, quan hệ, ngôn ngữ, kĩ năng tự phục vụ,… Các khía cạnh này sẽ được nhà trị liệu thăm khám kĩ lưỡng và đánh giá theo từng mức độ, sau đó, nhà trị liệu sẽ xây dựng một liệu trình trị liệu riêng biệt cho tùy từng trẻ, mục tiêu cả quá trình cũng như những hành động được chia nhỏ theo từng giai đoạn một. Ngoài ra, việc khuyến khích trẻ hợp tác là vô cùng quan trọng vì mỗi trẻ sẽ có một sở thích cũng như khả năng riêng. Dựa vào phương pháp ABA, cũng có thể hỗ trợ cho trẻ loại bỏ và chuyển đổi các hành vi không phù hợp sang những hành vi tích cực hơn.
4. Phương pháp dạy trẻ tự kỷ thông qua nghệ thuật
Nguồn nghệ thuật có thể sử dụng ở đây trong cách hỗ trợ trẻ đó có thể là âm nhạc, mĩ thuật, nặn hình, thơ ca,… Khi sử dụng phương pháp này, nhà trị liệu hướng tới việc tăng các tương tác xã hội, hạn chế, giảm thiểu những hành vi bất lợi cho trẻ trong môi trường sống.
Đây cũng là một kĩ thuật khác biệt và hiệu quả cho những trẻ chưa có khả năng diễn đạt bằng ngôn ngữ tốt, vì nghệ thuật như âm nhạc có thể vượt qua rào cản ngôn ngữ và dẫn dắt tới thế giới xúc cảm, tình cảm của trẻ. Điều này thu hút trẻ một cách vô thức mà không vướng vào những sự kháng cự ở trẻ.
Cuối cùng: Ngoài những phương pháp đã kể trên thì còn rất nhiều các phương pháp dạy trẻ tự kỷ khác mà chưa có cơ hội đề cập tới. Hiện nay, khi cuộc sống ngày càng phát triển cùng sự tiến bộ trong khoa học và trí tuệ của con người, các bậc cha mẹ sẽ có nhiều cơ hội tiếp xúc với rất nhiều các phương thức hữu hiệu để hỗ trợ chính con em đang gặp khó khăn của mình. Nếu còn thời gian, sẽ có một bài viết khác biên tập thêm về các phương pháp hỗ trợ trẻ tự kỷ để các phụ huynh có thể tham khảo, tìm hiểu và hiểu thêm về đường hướng can thiệp cho trẻ.
Bài viết liên quan:
